Penitentiair Schoolcentrum, Hoogstraten

Het penitentiair schoolcentrum van Hoogstraten (PSC) bevindt zich in het Gelmelslot dat vanaf 1931 dienst doet als gevangenis. Het is een kasteel met aanpalende gebouwen, weiden en landbouwgronden. Het kasteelgebouw gaat terug tot de 9de eeuw. Na de Franse Revolutie kwam het kasteel in handen van de Franse revolutionairen en werd het een gendarmeriekazerne. Van 1810 tot 1880 werd het kasteel gebruikt als bedelaarsoord. Daarna ontstond de Rijksweldadigheidskolonie die uiteindelijk in 1931 werd omgevormd tot een penitentiair schoolcentrum voor jonge gedetineerden uit de Rijksnijverheidsschool van Gent en de Rijkslandbouwschool van Merksplas. Vandaag de dag ligt de focus in het schoolcentrum op gevangenisarbeid en opleiding voor gedetineerden. De volledige site is beschermd.

De kelderverdieping van een hoektoren van het kasteel werd in de periode tussen 1659-1794 (Hertogen Salm-Salm) ingericht als een frivool paviljoentje. Wanneer de site werd omgevormd tot weldadigheidskolonie tussen 1870-1904 werd de volledige toren gereconstrueerd volgens neogotisch model. De polychrome tegelschilderingen, aanwezig in het tuinpaviljoentje van de kelderverdieping, dateren van deze periode, namelijk ca. 1900. Er werd gebruikt gemaakt van de heraldiek van het Salm-Salm geslacht. De wandafwerking van deze ruimte bestaat uit een combinatie van een houten lambrisering met daarboven een muurschildering. De wandschildering is deels gesjabloneerd en deels handmatig geschilderd in imitatietegels, florale friezen en het wapen van het geslacht Salm.

Patrimoon deed hier een materiaaltechnisch onderzoek naar materiaalgebruik en techniek. Daarnaast maakten we een schadebeeld op, deden enkele reinigingsproeven en voorzagen we de muurschildering van een tijdelijke beschermende facing. Er werden enkele mogelijke restauratie-opties met bijhorende ramingen uitgewerkt.